13.-
Học trò nghèo
Chủ
nhật, ngày 13
Cha
tôi đã thứ lỗi cho tôi rồi,
nhưng lòng tôi vẫn buồn nên chiều nay
mẹ tôi cho tôi đi chơi với người
gác cổng.
Khi chúng tôi
đi qua một cái xe bò
đỗ trước một cửa hàng kia, tôi
thấy có tiếng người gọi tôi. Quay lại thì ra anh Côretti bạn học
tôi. Anh mặc cái áo
dài da rái cá và đội cái mũ
nồi da mèo. Mồ hôi
ướt đầm nhưng nét vui tươi
vẫn lộ trên khuôn mặt, anh đang vác
trên vai một bó củi nặng. Một
người đàn ông đứng trên xe chuyển củi cho anh mang vào
hàng. Anh xếp đống rồi lại ra xe. Tôi hỏi :
_ Anh làm gì thế ?
Anh vỗ vào
bó củi trên vai, đáp :
_ Anh coi
đây thì rõ. Tôi vừa làm vừa
học bài anh ạ.
Rồi anh vai vừa
vác củi, miệng vừa lẩm bẩm
:
_ Người ta
gọi sự biến hoá của tiếng động
từ là những sự thay đổi của
tiếng ấy về số, và về các
ngôi...
Anh vừa ném
cùi vào đống vừa đọc
:
_ Tuỳ theo thì của việc làm...
Rồi lộn ra xe
lấy củi, anh đọc tiếp :
_ Và tuỳ theo
cách của việc làm ...
Đó,
anh học bài văn phạm để đọc
hôm sau.
Anh hỏi tôi :
_ Anh xem
tôi lợi dụng thời giờ như thế
có được không? Cha tôi và người
ở thì đi giao hàng, mẹ tôi thì
ốm, tất đến việc tôi phải dở xe củi. Tuy nhiên, việc
làm vẫn không ngăn trở việc học
bài. Hôm nay chúng ta phải bài
khó quá ! Tôi
nhai mãi không thuộc.
Anh quay lại nói
với người kéo xe bò :
_ 7
giờ cha tôi về bác sẽ đến lấy
tiền.
Người
đánh xe đi. Anh rủ tôi :
_ Anh
vào chơi với tôi một tí.
Tôi vào trong
một gian rộng xếp đầy củi thanh và
củi bó, cạnh cửa có một cái
cân.
Anh nói tiếp :
_ Hôm
nay nhà tôi bận rộn quá. Tôi phải
làm bài từng câu vụn, từng
đoạn con. Lúc nãy, đang viết
thì có người gọi mua hàng... Bán
xong, vào vừa cầm bút thì người xe củi đến. Từ sáng
đến giờ tôi đã ra chợ củi
ở bãi Vênêzya hai lần rồi. Chân
mỏi quá mà tay thì
phồng lên. Bây giờ mà
phải vẽ thì đến chịu.
Anh
vừa nói vừa quét những lá khô
rải rác trên thềm.
Tôi hỏi
:
_ Anh làm bài
ở chỗ nào ?
_ Ở
trong này. Anh vào coi.
Anh đưa tôi
vào gian sau cửa hàng là chỗ vừa
làm buồng ăn vừa làm
bếp. Trong một góc có cái
bàn trên bày mấy quyển sách và
vở bài đang làm dở. Anh nói :
_ Câu hỏi
thứ hai hiện còn bỏ trống :
Người ta dùng da thuộc để làm
giày dép, cương ngựa...
Bây giờ tôi
viết thêm : làm vali.
Rồi
anh cầm bút viết chữ rất tốt.
Chợt có
tiếng hỏi ở ngoài hàng :
_ Có ai bán
hàng không ?
Đó
là một người đàn bà đến
mua củi.
_ Có
! Tôi đây.
Anh vội thưa,
chạy ra cân củi, nhận tiền, biên sổ
rồi vừa trở vào vừa nói một mình :
_ Không biết
họ có để yên cho mình làm hết
bài không ?
Xong anh ngồi
viết nối : làm hòm,
làm túi đạn.
Viết đến
đây anh hốt hoảng kêu :
_ Chết
! Hỏng cả ấm cà phê !
Rồi anh chạy
lại lò, nhắc ấm ra, nói :
_ Đây là
cà phê của mẹ tôi, anh ạ. Hai ta
cùng mang vào đi ! Thấy anh
chắc mẹ tôi sẽ vui lòng... A !
Tôi còn phải biên thêm gì nữa
ở dưới chữ : túi
đạn không ? Kể thì còn nhiều
thứ nữa, nhưng tôi chưa kịp nghĩ ra...
Mời anh vào đây...
Bạn
tôi mở cửa, chúng tôi vào chỗ
mẹ anh nằm.
Bà nằm trên một cái
giường rộng đầu bịt khăn vuông
trắng.
_ Thưa
mẹ, cà phê đây ạ.
Nói xong, anh
đưa mắt chỉ tôi và nói
:
_
Đây là bạn học của con.
Bà nói
:
_ Quí hoá quá ! Đến thăm kẻ ốm
là một điều hay cậu ạ.
Anh
Côretti nắn lại gối, kéo lại chăn cho
mẹ, thêm lửa trong lò và đuổi con
mèo ngồi chồm hổm trên mặt tủ. Mẹ uống xong, anh
đỡ chén và hỏi :
_ Mẹ không
cần gì nữa chứ ? Mẹ
đã uống hai thìa thuốc ho chưa
? Dùng hết, con sẽ ra hiệu
lấy. Củi đã xếp
đầu vào đấy cả rồi.
Đến bốn giờ con sẽ nướng thịt
như lời mẹ dặn và khi nào người
hàng mỡ đi qua, con sẽ trả 8 xu. Thưa mẹ, mẹ cứ yên tâm.
Mọi việc con sẽ làm chu
đáo cả.
Bà hàng than nói :
_ Ngoan lắm
! Con tôi chẳng sót việc gì. Tội nghiệp !...
Nhân tiện anh
Côretti lại chỉ cho tôi xem bức ảnh cha anh
treo ở tường, ông vận nhung phục, ngực
dính Quận công bội tinh, khuôn mặt
giống anh như đúc, mắt sáng, miệng
tươi.
Chúng
tôi lộn ra phòng ăn. Côretti bỗng reo to :
_ Tôi tìm
thấy rồi !
Rồi anh chạy
lại biên thêm vào vở bài
: người ta cũng làm yên ngựa
bằng da nữa.
Anh nói tiếp :
_ Thôi, còn
mấy câu hỏi nữa để đến khuya
sẽ làm... Anh Enricô ơi ! Anh
sung sướng quá, anh có đủ thời
giờ học, viết và thời giờ đi
chơi.
Luôn
luôn vui vẻ và lanh lẹ, anh đưa tôi ra
ngoài hàng. Anh lấy những thanh củi
đặt lên bàn, cưa mỗi thanh hai nhát
đứt đôi. Rồi anh bảo tôi :
_ Đây là
ngón võ khoẻ gấp vạn món thể thao
"co và duỗi cánh tay" !
Tôi muốn cắt hết đống củi này
trước khi cha tôi về, tất cha tôi sẽ
hài lòng lắm ; nhưng
khốn thay sau buổi kéo cưa như thế
những chữ t và l tôi sẽ viết ra
hình rắn cả, đúng như lời thầy
giáo thường kêu. Nhưng tôi
biết làm thế nào? Tôi sẽ
thú thực với thầy : "Con
vận động cánh tay nhiều quá, ngón
tay thành ra tê cả!" Điều
đó không ngại. Bây
giờ tôi chỉ mong sao cho mẹ tôi chóng
khỏi. Nhờ giời ! Hôm
nay mẹ tôi đã khá nhiều
! Còn bài văn phạm,
đến mai tôi sẽ dậy sớm học cũng
kịp. A ! Kìa xe
than đã về, tôi phải ra.
Một xe
bò chất đầy bao đen đỗ trước
cửa hàng. Anh chạy ra nói chuyện với
người đánh xe xong, lộn vào bảo tôi :
_ Bây
giờ tôi không thể giữ anh được
nữa.
Đến mai nhá ! Cảm
ơn anh đã tạt vào thăm tôi.
Tôi chúc anh đi chơi được vui vẻ,
anh Enricô sung sướng của tôi !
Bắt tay
tôi xong, anh chạy ra cõng từng bì than
một, từ xe vào hàng, rồi lại từ
hàng đi ra, nét mặt tươi tỉnh
dưới chiếc mũ da mèo, ai trông thấy
cũng phải chú ý.
"
Enricô sung
sướng"! - Lời bạn đã tặng
tôi. - Nhưng không, anh Côretti bạn quí
của tôi ơi ! Không
! Chính anh mới là người sung
sướng vì anh vừa làm vừa hoc, và
anh có ích cho cha mẹ hơn tôi, vì anh
đảm đang và giỏi gấp trăm tôi !
Khi sử dụng các tài liệu trong trang wap này, xin vui lòng ghi rõ:
"từ http://vg34.wapath.com"
để người xem biết và có thể trở lại wapsite nguồn gốc tham khảo ý kiến khi cần thiết.
When using the document in this wap page, please specify:
"from http://vg34.wapath.com"
so that viewers know and be able to return wapsite sources consulted when necessary