10 việc không nên làm khi sử dụng máy tính
Mình biết
là việc cập nhật hệ điều hành và ứng
dụng thật sự rất khó chịu với một
số người bởi họ không có thời gian,
hoặc đôi khi sự cải tiến trong phiên bản
phần mềm mới làm họ cảm thấy không quen.
Chính vì thế mà nhiều bạn sẽ chọn cách tắt
việc tự động cập nhật, bỏ qua khi có
cập nhật mới và cứ để như thế.
Tuy nhiên, khi làm như thế là bạn đã vô tình khiến
chiếc máy tính của mình trở nên “mong manh dễ vỡ”
hơn rất nhiều so với việc update thường
xuyên. Không phải khi không mà nhà sản xuất phần
mềm tung ra những bản cập nhật, nó
được dùng để vá các lỗi hiện có,
cải thiện hiệu năng phần mềm, bổ sung
tính năng mới, thay đổi giao diện… Với
hệ điều hành thì việc sửa lỗi lại và
tăng hiệu năng càng quan trọng hơn nữa
bởi nó giúp công việc của chúng ta trôi chảy hơn,
nhanh hơn, máy ít bị lỗi hơn. Thật phí phạm
khi chúng ta từ chối sử dụng các cải tiến
mà lập trình viên phân phối đến tận tay cho chúng
ta.
Do đó, hãy
cố gắng và chịu khó cập nhật phần mềm
nhé. Với Windows, bạn có thể thiết lập cho máy
thông báo về bản update mới và tự mình chọn lúc
download/cập nhật, như vậy máy sẽ ít bị
chậm hơn, băng thông Internet ít bị chiếm
dụng hơn. Nếu bạn có thể để máy
tự cài và update thì thật tuyệt vời rồi.
Tương tự cho các phần mềm ứng dụng
khác, nếu bạn gấp thì hãy chọn tùy chọn tạm
thời bỏ qua. Hầu hết các app đều sẽ có
nút “Remind me later” để nhắc nhở bạn update sau,
nhưng nhớ là đừng phớt lờ nó nhé. Trình
duyệt, Flash, Java cũng cần được update
thường xuyên bởi chúng là những thứ rất
dễ bị tấn công từ bên ngoài.
Sau một
thời gian sử dụng, máy tính để bàn hay xách tay
đều sẽ bị bám bụi. Bụi sẽ khiến
cho quạt quay chậm đi, dòng không khí lưu thông bị
giảm sút và tăng nhiệt độ bên trong PC của
chúng ta. Nếu có quá nhiều bụi, hệ thống
tản nhiệt của thiết bị có thể không
hoạt động tốt như thiết kế ban
đầu nên máy tính bị quá nhiệt và máy tính sẽ
tự tắt. Mình từng có một người bạn
sử dụng laptop, cứ 5 phút là system crash mặc dù anh
này đã cài lại máy, update phần mềm đầy
đủ, thay cả pin khác vào. Hóa ra là do bụi bám quá dày
đặt ở khe tản nhiệt của thiết bị
khiến máy tính quá nóng và hệ điều hành tự
ngắt hoạt động của PC. Chỉ cần dùng
đồ thổi bụi thổi xịt vào một vài lần
là tình trạng này biến mất. Đồ thổi
dạng bóp bằng cao su có giá chỉ vài chục nghìn
đồng và bạn có thể mua ở hầu hết các
cửa hàng tin học.
Để
hạn chế tình trạng nói trên, bạn nên thường
xuyên mở case desktop ra rồi quét dọn bên trong nó. Ở
Việt Nam chúng ta không khí có rất nhiều bụi nên
chuyện này cần phải được tiến hành
thường xuyên hơn nữa. Nếu có thời gian thì
bạn có thể làm 2 tuần một lần, còn không thì
mỗi tháng một lần. Còn với laptop, bạn sẽ
cần phải mở máy ra để làm vệ sinh.
Việc mở ra rất dễ, với hầu hết laptop
thì chúng ta chỉ cần mở một số ốc ở
mặt dưới máy, gỡ tấm đáy ra là đã
thấy được mainboard cùng với quạt và các khe
tản nhiệt. Tuy nhiên, với laptop thì có khả năng
tem bảo hành sẽ bị rách khi mở, do đó nếu
không rành thì tốt nhất nên mang ra các dịch vụ tin
học để họ làm giúp bạn.
Cái này mình
cũng biết là rất rất rất nhiều
người không làm, bởi họ ngại mất thời
gian, mất thêm dung lượng sao lưu (!?). Thậm chí
nhiều bạn rành về máy tính cũng không sao lưu data
của mình bởi… lười. Vì sao các bạn lại lười
trong khi hiện nay đã có rất nhiều công cụ giúp
sao lưu dữ liệu tự động? Chỉ cần
tìm kiếm trên Internet một chút là bạn sẽ thấy
ngay rất nhiều phần mềm có chức năng “auto
backup”, cả cho Mac, Windows lẫn Linux. Người dùng
Windows 8 thậm chí còn có sẵn tính năng tự sao lưu
tích hợp trong hệ điều hành, các bạn dùng máy Mac
cũng có Time Machine với chức năng tương
đương. Nhiều người chỉ tiến hành
backup dữ liệu một khi họ đã bị mất và
trải qua “kinh nghiệm đau thương”, đừng
trở thành một trong số họ nhé các bạn.
Vài
quy tắc khi sao lưu dữ liệu:
Hạn
chế sao lưu trên cùng một thiết bị lưu
trữ gắn trong máy tính: ví dụ, nhiều bạn
thường tạo một phân vùng Backup trên máy tính rồi
chép dữ liệu từ ổ C, ổ D qua đó. Việc
này gần như vô ích bởi nếu bạn mất máy thì
sao? Hoặc cả ổ cứng bị hỏng thì phải
làm gì? Tốt nhất là nên sao lưu ra một ổ
cứng bên ngoài. Giá ổ HDD rồi hiện nay cũng khá
hợp lí, chỉ cần khoảng 1 triệu đồng là
có ổ 500GB chính hãng để sao lưu dữ liệu
rồi, chừng 700-800 nghìn là có ổ 320GB ngon. Nếu có
sẵn ổ HDD/SSD còn thừa từ đợt nâng cấp
máy trước thì hãy tận dụng nó luôn nhé. Ngoài ra,
bạn cũng cần chọn một chỗ an toàn
để đặt ổ backup này nhé. Ví dụ như
nếu bạn bỏ trong cặp thì khi bị trộm là
sẽ mất cả data trên máy lẫn ổ backup.
Sao lưu
thường xuyên: hãy đặt lịch sao lưu ít
nhất là một tuần một lần, đừng
để một tháng mới làm một lần bởi vì
như vậy lượng dữ liệu chưa backup
sẽ rất lớn, tốn thời gian của chúng ta.
Ngoài ra, việc backup thường xuyên cũng sẽ giúp
hạn chế đến mức thấp nhất
lượng data bị mất trong trường hợp
xấu nhất.
Sao lưu
trên nhiều ổ khác nhau: nếu dữ liệu của
bạn thuộc vào loại cực kì quan trọng, mang tính
chất “sống còn” với công việc hay cuộc sống
của bạn, đừng tiếc tiền mua thêm một
ổ nữa để sao lưu cùng một nội dung
đó. Như vậy bạn sẽ có ít nhất là hai ổ
backup, cộng thêm data trên máy tính nữa, mức độ
an toàn cao hơn nhiều. Tất nhiên là nếu cảm
thấy không cần thiết thì thôi, bạn không cần
phải đầu tư vào một ổ backup thứ hai.
Bạn có
cắm thẳng dây nguồn của máy để bàn hay
laptop vào ổ điện không? Bạn không nên làm thế nhé
bởi nguồn điện không ổn định, có
thể tăng cao khiến linh kiện bị cháy, nhà
bạn nào điện hay bị chớp giật sẽ
“thấm thía” điều này. Adapter laptop cũng thế,
mặc dù không gây ảnh hưởng trực tiếp cho máy
tính nhưng tiền để thay và sửa adapter cũng
khá nhiều. Thay vào đó, bạn nên cắm qua một
bộ chia rồi từ bộ chia cắm vào ổ trên
tường. Lý do là trong các bộ chia thường sẽ
có cầu chì, nếu điện tăng mạnh quá thì
cầu chì đứt, ra ngoài tiệm điện mua về
thay vào là xong, vừa rẻ vừa nhanh. Một số
bộ không có cầu chì thì nó chỉ hỏng chính nó mà thôi,
không làm các thiết bị đang cắm vào phải
chịu chung số phận, và khi đó mua lại bộ
chia vẫn rẻ hơn mua lại adapter và linh kiện máy
tính. Các bạn lưu ý rằng nên hạn chế dùng các
cục chia ba (có nơi gọi là chỉa ba) nhé vì chúng không
có cầu chì, tác dụng bảo vệ là không có. Dùng
để chia ổ cắm thuần túy thì được.
Với HDD
trên các máy tính chạy Windows, việc giải phân mảnh là
chuyện thường tình và chúng ta đã thực hiện
việc này từ lâu lắm rồi. Nhưng với ổ
SSD, bạn rất không nên giải phân mảnh. Vì sao?
HDD sẽ ghi
dữ liệu lên các phiến đĩa, và đầu
từ có nhiệm vụ tìm chúng khi ta cần truy cập
đến. Cũng vì vậy mà trên HDD bị xảy ra
một tình trạng rằng 1 file dữ liệu (có thể)
có nhiều phần được lưu ở nhiều
nơi khác nhau trong phiến đĩa, dẫn đến
tốc độ khi truy xuất bị giảm đáng
kể, gọi là Sự phân mảnh (fragment). Vì vậy,
hệ điều hành sẽ cho ta một chức năng
gọi là Chống phân mảnh (Defragment) để gom các
mảnh dữ liệu đó lại gần nhau, nhằm
giảm tình trạng trên.
Tuy nhiên, SSD
có cấu tạo cũng như cơ chế hoạt
động khác HDD. Dữ liệu được lưu
trên các chip nhớ dạng Flash, nên dù có bị tình trạng
phân mảnh, nhưng SSD không sử dụng đầu
từ để dò tìm dữ liệu nên việc truy cập
vẫn diễn ra tức thì. Do đó, không cần và
tuyệt đối không nên chạy ứng dụng
chống phân mảnh cho SSD của bạn. Việc làm này vô
nghĩa, thậm chí là gây hại cho SSD vì bắt nó phải
làm một việc quá sức (tuổi thọ của SSD
được tính theo số lần ghi/xóa dữ liệu
mà chương trình chống phân mảnh là di chuyển
dữ liệu từ chỗ này sang chỗ khác).
Bạn
chỉ nên chạy một chương trình chống virus
trên máy tại một thời điểm mà thôi. Các app
antivirus sẽ đào sâu vào hệ thống để
quản lí hoạt động của máy, kiểm tra các
phần mềm trước khi chạy, scan những
thứ bạn tải về hoặc những thiết
bị ngoại vi được cắm vào PC. Nếu
bạn có nhiều hơn một app chống virus, chúng
sẽ xung đột lẫn nhau trong quá trình hoạt
động khiến máy có những “hành vi” lạ, thậm
chí là bị khởi động lại hoặc màn hình xanh
chết chóc. Một số thậm chí còn nhận phần
mềm chống virus như là malware và cố gắng gỡ
bỏ nó khỏi máy tính của bạn nữa.
Cũng chính
vì điều này mà thông thường, khi cài các phần
mềm diệt virus, bạn sẽ nhận được
cảnh báo tương tự như những gì mình đã
nói đến ở trên. Một số app, ví dụ như
Kaspersky hay Norton, sẽ không cho bạn tiếp tục
tiến hành cài nếu như chưa gỡ bỏ phần
mềm antivirus đang có.
Như đã
nói ở rên, máy tính cần phải được tản
nhiệt một cách đúng đắn để có thể
hoạt động tốt nhất. Ngoài việc
đảm bảo bụi không bị bám vào khe tản
nhiệt, hãy đảm bảo rằng bạn đừng
để thứ gì chặn trước khe đó. Nếu
dùng máy bàn, đừng để nơi có lỗ tản
nhiệt sát vào tường (hoặc lấy cái gì đó che
lại) bởi không khí nóng không có chỗ thoát ra ngoài.
Nếu dùng laptop, đừng để máy lên nệm
chơi game và làm các việc nặng khác bởi nệm
sẽ chặn các lỗ thoát khí. Tương tự,
đừng đặt laptop lên đùi nếu như đùi
của bạn có khả năng chặn đường
của khí. Hãy luôn nhớ rằng không gian để tản
nhiệt là rất quan trọng, lúc lướt web hoặc
chat chit đơn giản thì không sao, nhưng lúc chạy các
tác vụ nặng thì máy cần tản nhiệt rất
nhiều.
Ai ai cũng
thích có một chiếc PC mạnh, tuy nhiên hầu hết
người ta không dùng hết sức mạnh của
chiếc máy đó. Nếu bạn build một bộ máy bàn
cho bạn gái, cho vợ, cho ba mẹ thì nhiều khả
năng bạn không cần đến một card đồ
họa mạnh, thậm chí dùng chip đồ họa onboard
cũng đã đủ rồi. Những card đồ
họa mạnh sẽ tiêu thụ rất nhiều năng
lượng ngay cả khi bạn không chạy các tác vụ
nặng về graphic. Điều đó làm hao phí
điện năng của chúng ta, làm tốn tiền mua
một thứ mà hầu như chẳng bao giờ phải
cần đến. Ngay cả khi bạn có dư tiền thì
cũng đừng nên làm thế, hãy tiết kiệm
để mua một thứ khác hay hơn, hữu ích
hơn.
Nếu
bạn vẫn còn đang dùng màn hình CRT cũ, nó sẽ tiêu
tốn khá nhiều điện của bạn và từ
đó làm tăng hóa đơn tiền điện. Chưa
kể đến việc màn hình CRT còn có hiện
tượng chớp (flickr) rất không tốt cho mắt và
gây nhức đầu khi sử dụng trong một
thời gian dài. Nếu được, hãy nâng cấp lên màn
hình LCD hay LCD với đèn nền LED vì hiện nay những
loại màn hình này cũng đã rất rẻ rồi,
lại có nhiều kích thước đa dạng từ
nhỏ đến lớn tha hồ lựa chọn. Bên
cạnh đó, màn hình LCD còn giúp bạn tiết kiệm
được nhiều không gian của bàn làm việc so
với việc sử dụng màn hình CRT cũ, vốn
rất cồng kềnh và to.
Thói quen
tốt là hãy luôn dọn dẹp màn hình desktop và ổ
cứng để cho nó ngăn nắp và bớt lộn
xộn hơn. Điều đó không chỉ giúp chúng ta tìm
kiếm dễ hơn mà đôi khi màn hình desktop gọn gàng và
ít thứ trên đó sẽ giúp máy tính chạy nhanh hơn –
trong trường hợp bạn sử dụng máy Mac.
Đối với ổ cứng cũng vậy, những
file nào không còn dùng đến hãy xóa nó đi và tập
hợp những file chung lại thành một thư mục
để giúp việc quản lý dễ dàng hơn. Hãy dành
thời gian cho những việc khác thay vì ngồi tìm
một file hình ảnh trong ổ cứng hay màn hình desktop
rất bừa bộn.
Đây là
một lỗi mà vô số người mắc phải.
Bạn có thể lập luận rằng gỡ pin ra và
chỉ dùng điện giúp cho pin lâu chai hơn, khi nào dùng
hẵn gắn pin vào. Tuy nhiên, đây là sai lầm chết
người bởi vì nếu điện áp không ổn
định, linh kiện có thể bị cháy, và dễ cháy
nhất là chip nguồn. Mình đã gặp rất nhiều
bạn bị như thế rồi, kinh nghiệm đau
thương lắm. Với các máy tính Mac, từng có thử
nghiệm chứng minh rằng việc tháo pin ra và chỉ
dùng nguồn điện sẽ làm hiệu suất máy
giảm đi rõ rệt.
Pin của
các laptop hiện nay đã sử dụng công nghệ
mới, bên cạnh đó chúng sẽ tự ngắt
điện vào pin khi pin đủ 100% và chuyển sang dùng
nguồn nên dùng rất lâu mới chỉ chai vài % mà thôi. Các
bạn đừng nên lo lắng nhé, lo quá lại làm máy
hư thì khổ. Bạn muốn vài năm mới phải
thay pin một lần hay muốn bỏ tiền triệu ra
để sửa laptop?
Nguồn: tinhte.vn
Khi sử dụng các tài liệu trong trang wap này, xin vui lòng ghi rõ:
"từ http://vg34.wapath.com"
để người xem biết và có thể trở lại wapsite nguồn gốc tham khảo ý kiến khi cần thiết.
When using the document in this wap page, please specify:
"from http://vg34.wapath.com"
so that viewers know and be able to return wapsite sources consulted when necessary